تأثیرات دورکاری بر بهره‌وری و سلامتی

اینترنت پر از مقاله‌هایی درباره دورکاری شده که یا به فواید آن یا به ضررهایش می‌پردازند. اما در واقعیت، تجربه کار از راه دور بسیار ذهنی است. در نتیجه، دادن یک نظر و راهکار کلی درباره‌ی آن برای همه غیرممکن خواهد بود. با این حال یک مسأله‌ی جهان‌شمول و غیرقابل تغییر به نام داده‌های علمی نیز وجود دارد. تحقیقات مبتنی بر داده‌ها درباره کار غیرحضوری، می‌تواند تصویر روشنی از تغییرات شیوه فعالیت آدم‌ها و تأثیرات آن برزندگی نشان دهد. همچنین ما به‌خاطر داده‌محور بودن نتایج، از درستی آن‌ها مطمئن خواهیم بود.

در این مقاله به سه نتیجه‌ی قطعی مبتنی بر داده‌ها و پرسش‌نامه‌های متمرکز روی دورکاری و تأثیرات آن بر بهره‌وری و سلامتی خواهیم پرداخت.

۱. نیاز ما به استراحت‌ در طول کار کاهش یافته است

خانه‌ی آدم می‌تواند بسته به شرایط زندگی و خانواده، یک محیط آرام یا یک محیط شلوغ و حواس‌پرت‌کن باشد. در حالی که برخی از ما به خاطر شرایط خاص زندگی‌ امکان تمرکز روی کار را ندارند، برخی دیگر خواهند گفت آرامش و سکوت ناشی از کار در خانه بسیار بهره‌وریشان را افزاش داده است. در نتیجه کسانی هستند که فرصت استراحت تا پایان روز کاری را از دست داده‌اند.

اما داده‌های موجود درباره‌ی میزان بهره‌وری کار از راه دور چه می‌گوید؟ آیا ما در زمان انجام کار، فعالیت بیشتری آنجام می‌دهیم یا این میزان کاهش یافته؟

بیایید یک قدم به دوران قبل از همه‌گیری (به‌طور دقیق سال ۲۰۱۴) برگردیم. زمانی که نرم‌افزار دسک تایم (DeskTime) نشان داد ۱۰ درصد بیشترین افراد پُرکار، برای ۵۲ دقیقه کار می‌کنند و بعد از آن حدود ۱۷ دقیقه استراحت خواهند داشت.

اخیرا آن نرم‌افزار همان مطالعه را مجددا برای مشخص شدن الگوی کار و استراحت در دوران پاندمی نیز انجام داده است. بر اساس اطلاعات جمع‌آوری شده، دورکاری باعث افزایش زمان کاری شده و بهره‌ورترین افراد پس حدود ۱۱۲ دقیقه کار، ۲۶ دقیقه استراحت می‌کنند.

شاید در ابتدا کارکردن تا بیشترین زمان ممکن و داشتن استراحتی کوتاه بی‌رحمانه به نظر بیاید. اما بهتر خواهد بود به این نسبت دقیق‌تر نگاه کنیم.

زمانی که وقت استراحت‌ ما بیشتر از نه دقیقه می‌شود، انگیزه‌ی ما برای ادامه فعالیت‌مان چندین برابر افزایش می‌یابد. ادامه کار تا نزدیک دو ساعت باعث خواهد شد حتی افراد پرکار در ۸ ساعت کار روزانه‌‌شان ۳ یا نهایت ۴ بار فعالیت‌شان را متوقف نمایند. این اتفاق سؤالی را در ذهن ما ایجاد می‌نماید: «آیا کار غیرحضوری در خانه واقعا برای سلامت ما، آن‌طور که خودمان فکر می‌کردیم، مناسب است؟» به‌علاوه این‌که در کار از راه دور، وقفه‌های زمانی برای رهایی از خستگی نیست؛ این مدت اندک تنها به‌ درد انجام سرسری کارهای روزانه یا کمک در تکالیف فرزندانمان می‌خورد.

جلسات آنلاین نیز یکی دیگر از دلایل اصلی کاهش زمان استراحت ما در دوران پاندمی است.

قبل از این دوران کرونا، جلسات کار به معنای رفتن به یک اتاق دیگر، راحت نشستن روی صندلی و استراحت دادن به چشم‌هایمان به‌جای نگاه به صفحه نمایشگر بود. اما در وضعیت کار از راه دور، همه جلسات روی همان صفحه نمایش اتفاق می‌افتد. حتی برخی اوقات این نشست‌های آنلاین پشت سرم هم هستند. در نتیجه این مسأله می‌تواند به خوبی افزایش زمانِ کارِ مداوم را توضیح دهد.

۲. در دورکاری با خطر فرسودگی ذهنی و جسمیِ بیشتری مواجه هستیم

در ابتدا بسیاری از افراد درباره فواید این نوع کار کردن، ایجاد تعادل بین زندگی کاری، وجود زمان برای ارتباط و زمان بیشتر برای وقت‌گذاشتن با خانواده خوشبین بودند. اما برای خیلی‌ها به‌خاطر وجود تنش در تقسیم زمان بین کار و زندگی شخصی، خوش‌بینی سابق از بین رفته است. نظرسنجی سال ۲۰۲۱ مؤسسه بافر (Buffer) درباره وضعیت کار از راه دور کارمندان، نشان داد بزرگ‌ترین مسأله کار در منزل جدا شدن از زندگی روزانه نیست؛ زیرا مشکلات موجود با همکاران و احساس تنهایی جایگاه دوم را دارند.

از پاسخ‌دهندگان به پرسش‌نامه همچنین پرسیده شده بود «پس از غیرحضوری شدن مشاغل، مدت زمان فعالیت آن‌ها بیشتر یا کم‌تر شده است؟» در جواب نیز ۴۵ درصد افزایش میزان کار، ۴۲ درصد ثابت ماندن آن و ۱۳ درصد کاهش زمان کاری را گفته بودند.

ساعت‌ کاری طولانی‌تر و استراحت‌های ناکافی، می‌تواند به‌طور جدی روی سلامتی شما تأثیر بگذارد. همان‌طور که نشستن‌های بلند مدت و استفاده از کامپیوتر می‌تواند باعث چشم‌درد مزمن، فرسودگی ذهنی و سایر مشکلات شود. این موارد در جای خود می‌توانند به نتایج جدی‌تر از جمله از کار افتادگی و بیماری قلبی نیز منجز شوند.

بیشتر بخوانید: ۶ نشانه خستگی؛ با مخزن انرژی خالی، بدن‌تان را نرانید!

بیایید نگاه نزدیک‌تری به ارتباط بین فرسودگی و دورکاری بیندازیم.

گزارش مؤسسه مک‌کینزی (McKinsey) درباره‌ی آینده کار نشان می‌دهد، ۴۹ درصد افراد برخی از علائم فرسودگی را در خود احساس می‌کنند. علاوه‌براین ممکن است این درصد بیشتر از میزان اعلام شده هم باشد؛ زیرا بسیاری از افرادی که دچار مشکل شده‌اند، یا حوصله پاسخ به نظرسنجی را نداشته‌اند یا کار را ترک کرده‌اند.

از نگاه کارفرمایان ممکن است به نظر بیاید، کار از راه دور بهره‌وری و ساعات کاری پرسنل را افزایش خواهد داد. با این حال مدیران باید درباره خطر افزایش میزان اضطراب کارمندان آگاه باشند. در غیر این صورت بهره‌وری افزایش‌یافته چندان هم پایدار نخواهد بود. این‌که اضطراب طولانی مدت می‌تواند رضایت شغلی و بازدهی در کار را کاهش دهد و روی روابط افراد تأثیر منفی بگذارد، مسأله تازه‌ای نیست.

۳. به‌رغم همه چیز ما کار در خانه را دوست داریم!

به طرز غافلگیرانه‌ای اکثریت پاسخ دهندگان به نظرسنجی بافر (۹۷ درصد) گفته‌اند که دوست دارند پس از پایان پاندمی نیز، دورکاری هنوز هم ادامه داشته باشد. دو دلیل عمده برای این نظر، داشتن یک برنامه انعطاف‌پذیر و امکان کار از محل دلخواه است.

گزارش مؤسسه مک‌کینزی نیز نشان می‌هد بیش از ۵۰ درصد کارمندان، دوست دارند محیط کارشان به صورت ترکیبی از کار حضوری و غیرحضوری باشد؛ آن‌ها می‌خواهند بتوانند برخی روزها در محل کارشان حاضر شوند و همچنین اجازه کار از خانه را در برخی‌ روزهای دیگر داشته باشند. اگر بخواهیم قدری دقیق‌تر باشیم، بییش از نصف کارمندان گزارش داده‌اند تمایل به داشتن اجازه سه روز دورکاری در طول هفته، پس از پاندمی را دارند.

شرکت‌ها و مؤسسات در آینده مجبور خواهند شد برای پاسخ به این خواسته پرسنلشان، با در نظر گرفتن راه‌کارهایی برای به حداقل رساندن خطرهای مرتبط با کار بیش از حد یا فرسودگی افراد، پاسخ دهند. شرکت‌های هوشمند به این مسأله شایع پاسخ خواهند داد و به کار گرفتن روش‌های ترکیبی یک برگ برنده برای آن‌ها خواهد بود؛ به‌ویژه توانایی استفاده از نیروهای مستعد در نقاط مختلف جهان با هزینه‌ی کم‌تر.

کار از راه دور: فرصت یا مخمصه؟

آشکار است کارگران در سرتاسر جهان می‌خواهند جنبه‌های مثبت کار در خانه را از جمله انعطاف در برنامه، رفت‌وآمد کم‌تر و سپری کردن وقت بیشتری با خانواده پس از پاندمی هم حفظ کنند. اما همان‌طور که مرز بین زندگی شخصی و کاری در حال کم‌رنگ شدن است، ما نیز باید محتاط باشیم. سعی می‌کنیم در زمان استراحتمان کارهای خانه را هر طور شده سر و سامان دهیم. ما جلسات کاریمان را در آشپزخانه یا روی کاناپه اتاق نشیمن برگزار می‌کنیم.

ولی بسیاری از ما گفته‌اند که پس از پایان ساعت کاری نمی‌توانند از مسائل شغلی‌شان جدا شوند.

بنابراین، چطور می‌توانیم از در هم آمیختن زندگی شخصی و شغلی‌مان جلوگیری کنیم؟

امیر آرام فر

TwitterLinkedIn

من امیر آرام‌فر هستم. در زندگی کارهایی زیادی کرده‌ام، اما هیچ چیز نوشتن نمی‌شود. چرا که به دنیا می‌توانم خیلی چیزها اضافه کنم. اگر دوست داشتید هم‌مسیر شویم، مشتاق خواهم بود!