چرا کودکان بی‌انگیزه می‌شوند؟ + ۷ راه برای ایجاد انگیزه در کودکان

همه والدین رویای داشتن فرزندانی باانگیزه و شاداب را دارند؛ اما برخی در نهایت با کودکی بی‌انگیزه و بدون‌انرژی مواجه می‌شوند که حوصله انجام هیچ‌کاری را ندارد.

اگر کاملا ناامید شده‌اید و با کارهای مختلف هیچ نتیجه‌ای ندیدید؛ پس تا آخر این مقاله با ما همراه باشید تا ۷ راه حل برای ایجاد انگیزه در کودکانتان را به شما آموزش دهیم.

بیایید بحث را اینگونه شروع کنیم که اصلا چرا کودکان انگیزه خود را از دست می‌دهند؟

وقتی به فرزندم می‌گویم که تکالیف مدرسه‌اش را انجام دهد بسیار عصبانی می‌شود و نه‌تنها انجام نمی‌دهد، بلکه فکر می‌کند قرار است برای من کاری کند.

این داستان برایتان آشنا نیست؟

نکته خوب ماجرا این است که شما در این مسیر تنها نیستید، نکته بد هم اینجاست که کودکان با هم فرق می‌کنند و یک رویکرد جهانی وجود ندارد تا بتوان با آن همه بچه‌ها را سر انگیزه نگه داشت.

دکتر بت هنسی شش عامل بازدارنده کودکان را نام برده که می‌توانند فرزندتان را بی‌انگیزه کنند:

• رقابت ناسالم
• محدودیت‌های زمانی
• عدم دریافت پاداش مورد انتظار
• نظارت
• کنترل خارجی
• نرسیدن به نتیجه مورد انتظار

پس تا اینجا دریافتیم که بی‌انگیزه بودن کودکان ریشه در چه چیزهایی دارد؛ اما مراقب باشید که به کودکتان برچسب تنبلی نزنید. اگر آن‌ها تنبل باشند حاضر به انجام هیچ کاری نمی‌شوند و روز و شب در رخت‌خوابشان دراز می‌کشند.

بیشتر مواقعی که ما فکر می‌کنیم فرزندمان تنبل است،‌در واقع اینگونه نیست!

او فقط بی‌انگیزه شده است و شما همان فردی هستید که باید او را سر ذوق بیاورید. البته هیچ راه حل ۱۰۰ درصدی برای این کار وجود ندارد و تمام این‌ها ایده‌هایی هستند که روی برخی کودکان جواب داده‌اند؛ اما برویم سراغ اصل مطلب. ۷ راه حل اصلی برای ایجاد انگیزه در کودکان!

۱- انتظاراتتان را کم کنید

خیلی از کودکان اصلا تلاشی نمی‌کنند چون می‌ترسند با انتقادهای شدید شما مواجه شوند. کودکان فکر می‌کنند اگر کلا کارها را کنار بگذارند بهتر است چون با استانداردهای شما خیلی فاصله دارند!

راه حل

بهتر است در چنین شرایطی کودکتان را به‌طور واقع‌بینانه ارزیابی کنید، ببینید در چه کاری استعداد و علاقه دارد و از فشار بیش از حد به او دست بردارید.

به عنوان مثال، اگر فرزند شما درس تاریخ را به ریاضی ترجیح می‌دهد، این عشق را گسترش دهید و علاقه خود را به این موضوع ابراز کنید. به آن‌ها نشان دهید که سرگرمی و علاقه‌شان قابل احترام است و در صورت نیاز آماده‌اید تا به آن‌ها کمک کنید یا بخشی از رویایشان باشید.

۲- به کودکتان ایده دهید

اکثر بچه‌ها در حبابی زندگی می‌کنند که والدینشان برایشان فراهم کرده‌اند. آن‌ها نه کار می‌کنند و نه طعم سختی کار را چشیده‌اند، بنابراین بدیهی است که اشتیاقی به مطالعه و تلاش هم نشان ندهند و نسبت به زندگیشان بی‌مسئولیت باشند.

راه حل

با این اوصاف شما ۲ گزینه پیش رویتان دارید.

یکی این که فرزندتان را با عاقبت ترک تحصیل آشنا کنید، به او افرادی را نشان دهید که با بیشترین ساعات کاری، کم‌ترین درآمد را دریافت می‌کنند؛ قطعا این چیزی نیست که فرزندتان آرزویش را دارد. البته مراقب باشید در این میان به کسی توهین نکنید، اما راه خوبیست.

گام دوم می‌تواند این باشد که کودکتان را با مشاغل هیجان‌انگیزی که می‌دانید به آن‌ها علاقه دارد آشنا کنید. از میان صحبت‌هایش لیستی از کارهایی که دوست دارد را دربیاورید و به او کمک کنید تا مهارت‌های مورد نظر را پیدا کند.

از طرفی می‌توانید نقاط ضعف و قدرت آن کارها را هم به او نشان دهید؛ البته حواستان باشد که تعصب نشان ندهید و راه زندگی‌اش را نشانش دهید.

۳- برای انجام کارهای خسته‌کننده جایزه تعیین کنید

جالب نیست که همه کودکان از انجام کارهای خانه متنفر هستند؟ کم‌تر کسی پیدا می‌شود که سرخود در کارهای خانه مشارکت کند. خلاصه که برخی کارهای حوصله سربر هستند که انگیزه درونی ما را به سمتشان سوق نمی‌دهد. گاهی اوقات تنها راه حل اعطای یک جایزه خاص است که به آن انگیزه بیرونی می‌گویند. پول، هدیه یا هر چیز دیگری که او را به وجد بیاورد.

مثلا می‌توانید هرچقدر کار را بهتر انجام داده بود به او پول بیشتری دهید و یا هر ایده‌ی دیگری که به ذهنتان می‌رسد.

۴- تغییر نگرش

حتما شما هم می‌دانید که هر چه کودکان کم سن‌تر باشند راحت‌تر می‌توان آن‌ها را برای کاری تربیت کرد. مثلا اگر کودک ۳ ساله‌تان را برای کمک در کارهای خانه تشویق کنید خیلی ساده‌تر است تا کودک ۷ ساله‌تان را!

اما چطور می‌توان یک کودک ۳ ساله را برای این کار تشویق کرد؟

راه حل

بچه‌ها در این سن تمام تمرکزشان روی کار بزرگ‌ترهاست و سعی می‌کنند کار آن‌ها را تقلید کنند؛ بنابراین این بهترین فرصت است تا برای او یک الگوی خوب باشید. همچنین می‌توانید کارهای بزرگ خانه را به کارهای کوچک تقسیم کنید و مسئولیتی هم به او بدهید.

۵- حامی فرزندتان باشید

همانطور که گفتم یکی از دلایلی که کودکان از انجام کاری می‌ترسند، ترس از شکست است. آن‌ها ترجیح می‌دهند کاری را انجام ندهند تا همیشه در همان محیط امن خودشان بمانند. اما شما باید به او نشان دهید که این شکست‌ها هیچ اهمیتی ندارند و مهم تلاش کردن است.

راه حل

مثلا اگر می‌ترسد که نتواند تمامی تمرین‌ها و تکالیف مدرسه‌اش را انجام دهد، شما می‌توانید به او کمک کنید تا تکالیفش را به کارهای کوچک تقسیم کند و کم‌کم آن‌ها را انجام دهد. البته نه اینکه شما تکالیف را انجام دهید، نه! تنها مسیر را به او نشان دهید و برایش آرامش فراهم کنید.

و حواستان باشد که اگر کاری را به‌درستی انجام نداد اصلا او را سرزنش نکنید، با این سرزنش‌های کوچک تنها یک ترس مبهم برایش ایجاد می‌کنید.

۶- مسیر را به اندازه نتیجه تحسین کنید

انگیزه در کودکان بیشتر به رفتار والدین بستگی دارد. اینکه والدین در سنین پیش‌دبستانی و دبستان چگونه به فرزندشان انگیزه می‌دهند با سنین راهنمایی و دبیرستان کاملا متفاوت است. به‌طور کلیی ۳ اشتباه بزرگ در رفتار والدین وجود دارد:

• کمک نکردن به کودکان برای یادگیری یک مهارت جدید
• تحسین نکردن بچه‌ها برای آزمایش‌ها و کارهای بچه‌گانه
• نشان دادن راه‌حل، قبل از فکر کردن کودک

از این سه مورد می‌توان یک نتیجه کلی گرفت:

حامی آن‌ها باشید و تشویقشان کنید تا استعدادهایشان را خودشان کشف کنند.

مثلا وقتی کودکتان یک پازل را کامل می‌کند، بگویید که چقدر برای تلاش و سخت‌کوشی آن‌ها خوشحال شده‌اید و چه کار خوبی کردند.

۷- فرزندتان را بخاطر شخصیتش سرزنش نکنید

اما آخرین مورد.

همه این کارها را انجام داده‌اید، ساعت‌ها برای کار روی فرزندتان و صحبت با او تلاش کرده‌اید اما هیچ نتیجه‌ای نداشته که نداشته!

در آخر گاهی باید بپذیرید که کودکان هم شخصیت خودشان را دارند و ممکن است دیدگاهشان راجب تمیزی و مرتب بودن کاملا با شما فرق داشته باشد.

شما می‌توانید برای تشویق پسرتان به تمیز کردن اتاق و شستن لباس‌هایش ساعت‌ها تلاش کنید. می‌توانید التماس کنید، بحث کنید، قهر کنید و ایراد بگیرید… شاید او گه‌گاه اطاعت کند؛ اما اگر او با دیدگاه شما نسبت به پاکیزگی موافق نباشد، هیچ مقداری از جایزه، پول، پاداش، تنبیه یا تمجید در او تاثیر نمی‌گذارد.

نهایتا

نهایتا باید صبور باشید. اصلی‌ترین عامل در انجام هرکاری انگیزه است. بنابراین کارهای مختلف را امتحان کنید، با فرزندتان صحبت کنید، کتاب‌های مختلف را مطالعه کنید و نهایتا با صبوری کامل، به فرزندتان عشق بورزید. البته فکر می‌کنم مقاله با ۱۰ راه‌کار یک کودک حرف گوش‌کن تحویل بگیرید! هم در این مسیر به شما کمک کند.

شهرزاد کیانی‌نژاد