چگونه مفهوم «احترام گذاشتن» را به کودکان بیاموزیم؟
مادر یا پدر شدن ما را وارد یک سفر پیچیده می‌کند. به خودمان می‌آییم و می‌بینیم افکارمان به یک غول تبدیل شده‌اند و می‌خواهند ما را ببلعند. حالا دیگر یک سر داریم و هزار سودا! نگران ایمنی فرزندمان هستیم، دوست داریم چیزهایی که حتی خودمان در زندگی نداشته‌ایم را برای آن‌ها فراهم کنیم و موارد دیگری که اگر مادر یا پدر باشید به آن‌ها فکر می‌کنید. این وسط یک فکر آزاردهنده هم در پس ذهن ما وجود دارد.. «با نوجوان شدن بچه‌هایمان چه اتفاقی می‌افتد؟»
اینطور که مقاله را شروع کردم احتمالا خیال کردید من هم یک مادرم و حال‌تان را درک می‌کنم! : )) خب باید بگویم که نه اینطور نیست؛ اما قرار است مطلبی را بگویم که مطمئنم به دردتان می‌خورد. پس برویم سر اصل مطلب..
دوست دارم مروری بر دوران نوجوانی خودتان داشته باشید. چگونه بودید؟ هر روز با والدین‌تان جنگ داشتید یا بین‌تان احترام متقابل وجود داشت؟
همه‌ی پدر و مادرها دوست دارند فرزندشان به آنان احترام بگذارد. اما فراموش می‌کنند که در قدم اول باید «احترام گذاشتن» را به آن‌ها بیاموزند. می‌دانم که شما اینطور نیستید، اما من کسانی را می‌شناسم که برای آموزش بستن بند کفش به فرزندشان وقت بیشتری می‌گذارند تا این موارد!
واقعیت این است که احترام یکی از مهم‌ترین ارزش‌هایی‌ست که یک کودک خردسال می‌تواند یاد بگیرد. چنین کودکی می‌تواند به راحتی با سایر بچه‌ها در مدرسه یا محل زندگی‌اش دوست شود. یاد می‌گیرد در برابر تفاوت‌ها، تحمل بیشتری به خرج دهد و این باعث می‌شود زمانی که دیگران طبق نظر و خواست او رفتار نکردند، درک بیشتری داشته باشد. احترام، به کودک کمک می‌کند تا بهتر در کلاس درس تمرکز کند. و مهم‌تر از همه می‌تواند رابطه‌ی قوی‌تری با خانواده داشته باشد.
این‌ها ویژگی‌هایی هستند که دوست دارید کودک شما هم آن‌ها را داشته باشد؛ اینطور نیست؟ آموزش «احترام گذاشتن» به فرزندانمان عالی به نظر می‌رسد. اما ابتدا باید چیستی و چگونگی آن را بیاموزید.
احترام چیست؟
احترام راهی برای شناخت و قدردانی از حقوق، باورها، عملکردها و تفاوت‌های افراد دیگر است. این کمی بیشتر از این است که فقط با دیگران مدارا کنید. احترام احساسی‌ست که از درون به شما می‌گوید چگونه باید با دیگران رفتار کنید. می‌تواند حتی در مورد این باشد که شما چگونه باید در مورد خودتان فکر کنید.
یکی از خوبی‌های بسیار معدود کرونا این بوده است که افراد یاد گرفتند باید به فضای شخصی دیگران احترام بگذارند و فاصله‌ی خود را حفظ کنند.
وقتی فرزندان شما «احترام گذاشتن» را یاد بگیرند، تصمیمات بهتری می‌گیرند و از چیزها یا افرادی که به آن‌ها آسیب می‌رسانند دوری می‌کنند. به احتمال زیاد از هدایایی که برای آن‌ها می‌خرید مراقبت می‌کنند. مهم‌تر از همه، آن‌ها در دوران نوجوانی احترام والدین خود را به دست می‌آورند نه اینکه آن را به زور بخواهند.
چگونه «احترام گذاشتن» را به فرزند خود آموزش دهیم؟
به عنوان والدین این کار مسئولیت شماست؛ به خصوص که امروزه تاثیرات کوچکی بر نگرش کودکان نسبت به احترام وجود دارد. برای مثال انیمیشن Frozen یکی از این الگوهاست. در این فیلم السا هیچ مسئولیتی در قبال قدرت خود نمی‌پذیرد، به خواهر و پادشاهی خود آسیب می‌رساند و از احترام گذاشتن در طول داستان خودداری می‌کند. پس از کجا شروع کنیم؟
۱- اشتراک گذاری را به فرزندان خود بیاموزید
همه‌ی ما خاطراتی از بچگی داریم که مجبور شدیم وسیله‌ای را با خواهر و برادر یا دوستان خود شریک شویم. به یاد می‌آورید؟ عروسکی محبوب، مداد رنگی، دوچرخه و … . اشتراک گذاری یکی از بهترین روش‌ها برای آموزش مفهوم احترام به کودکان است. کودکان یاد می‌گیرند که اگر کمی به دیگران ببخشند، گاهی اوقات آن‌ها هم می‌توانند به چیزی که می‌خواهند برسند.
مراقب چشمان تیزبین کودکان باشید! آن‌ها کارهایی که والدین انجام می‌دهند را تماشا می‌کنند. آیا غذایی را سر میز شام با دیگران سهیم می‌شوید؟ یا سر خود را در گوشی فرو می‌برید و سریع متفرق می‌شوید؟ میز شام یک مکان عالی برای یادگیری اشتراک گذاری‌ست. همچنین بازی کردن با بچه‌ها هم می‌تواند بسیار مفید باشد. انجام بازی‌هایی مانند لگو کمک زیادی می‌کند. می‌توانید با یکدیگر یک برج ساده و سرگرم‌کننده بسازید و به نوبت قطعاتی را به آن اضافه کنید.
۲- به فرزندتان اجازه دهید خودش پاسخ دهد
تا به حال چند بار شده که دیگران سوالی از کودک شما پرسیده‌اند و شما به جای او پاسخ داده‌اید؟ فرق نمی‌کند سوال در مورد علایق او و کارهایی که دوست دارد انجام دهد باشد یا در مطب دکتر در مورد مشکل‌ش. همچنین فرق نمی‌کند فرزند شما ۴ ساله است یا ۱۲ ساله؛ به هر حال باید این کار را ترک کنید. می‌دانم که شما نیت خوبی از این کار دارید اما نتیجه به ضرر فرزندتان است؛ باور کنید!
وقتی به نظرات فرزندان خود اهمیت ندهید، به آن‌ها احترام نمی‌گذارید. ممکن است زمان بیشتری طول بکشد تا آن‌ها در شرایط جدید حرف خود را بزنند. به خیال خودتان بچه‌ها را نجات می‌دهید چراکه فکر می‌کنید خجالتی هستند یا اعتماد به نفس کافی را ندارند. اما اگر این کار را زیاد انجام دهید، جریان احترام گذاشتن را متوقف می‌کنید.
بگذارید آن‌ها بجنگند، بگذارید خودشان فکر کنند و کمی صبور باشید. مطمئن باشید از پشتکار آن‌ها شگفت‌زده می‌شوید. زمانی که به جای آن‌ها صحبت می‌کنید، دو اتفاق می‌افتد:
- تاکید می‌کنید که نظر آن‌ها ارزشی ندارد.
- کودک خجالتی را از آن وضعیت ناخوشایند نجات می‌دهید و مانع از پرورش مهارت‌های آن‌ها برای آینده می‌شوید.
این مهربانی فایده‌ای ندارد. اجازه دهید آن‌ها پاسخ دهند، تلاش کنند و خودشان فکر کنند. وقتی کودکان از اعتماد به نفس و توانایی بیشتری برخوردار باشند، حتی در شرایط ناراحت‌کننده هم احترام جریان می‌یابد.
البته این را هم باید بگویم که خدایی نکرده از آن طرف بوم هم نیفتید! قرار نیست حالا فرزندتان را مجبور کنید که «یالا حرف بزن». شاید گاهی اوقات برایش سخت باشد و واقعا نیاز داشته باشد شما به جایش چیزی را توضیح دهید. مهم این است که به او فرصتی برای تمرین کردن بدهید تا آزادانه بتواند صحبت کند و نظرات خود را به زبان بیاورد. با هر بار تمرین کردن اعتماد به نفس بیشتری پیدا کرده و پیشرفت می‌کند.
۳- الگوی آن‌ها باشید
بین همه‌ی راه‌هایی که می‌توانیم احترام گذاشتن را آموزش دهیم، الگو بودن از همه سخت‌تر است. اکثر پدر و مادرها فکر می‌کنند که بچه‌ها باید «آن طور که من می‌گویم عمل کنند، نه مثل من»! خب باید بگویم که این اشتباه است والد عزیز. شما نمی‌توانید در رستوران بر سر پیشخدمت داد بزنید، چراکه غذای اشتباهی برای‌تان آورده است و از آن طرف هم انتظار داشته باشید که فرزند شما به دیگران احترام بگذارد و مودب باشد؛ می‌توانید؟
البته همه‌ی ما زمان‌هایی در زندگی داریم که از عالم و آدم خسته‌ایم و هیچ چیز درست پیش نمی‌رود. حق می‌دهم که گاهی اشتباهاتی از شما سر بزند. اما باید سعی کنید آرام باشید، کنترل خود را حفظ و دیگران را درک کنید. باید کمی بیشتر تلاش کنید و صبور باشید تا بتوانید مفهوم احترام را به کودک خود آموزش دهید.
در برابر فرزندتان کمی صبورتر باشید
در بسیاری از مواقع وقتی اشتباهی از بچه‌ها سر می‌زند، فقط فراموش کرده‌اند که رفتار درست چیست. گاهی کمی صبر و حوصله برای فرزندان لازم است. این روش درستی برای احترام گذاشتن به آن‌هاست. وقتی به هم ریخته‌اند، آن‌ها را سرزنش نکنید. تلاش نکنید حرف‌تان را در همان لحظه گوش بدهند. به جای این کارها از آن‌ها سوال بپرسید. چگونه؟
مواقعی پیش می‌آید که جملاتی مثل «ازت متنفرم» یا «ای کاش پدر یا مادر من نبودی» را می‌شنوید. باید به خودتان یادآوری کنید که کودکان فقط چیزی را که می‌بینند و می‌شنوند، تقلید می‌کنند. پس منظورشان دقیقا همان چیزی نیست که به زبان می‌آورند. در چنین شرایطی می‌توانید از آن‌ها بپرسید که چه چیزی باعث شده چنین حسی داشته باشند؟ آن‌ها معمولا احساس بهتری پیدا می‌کنند. مطمئن باشید به این شکل واکنش بهتری می‌گیرید تا اینکه با داد و فریاد بگویید «برو توی اتاقت»! با این روش به کودکان احترام می‌گذارید و با آن‌ها مانند یک انسان رفتار می‌کنید، نه اینکه سعی کنید آن‌ها را کنترل کنید. این ممکن است کار سختی به نظر برسد، پس شاید بتوان از جایی برای آموزش دادن احترام به کودکان کمک گرفت.
کمک گرفتن از برخی فعالیت‌ها شاید فکر بدی نباشد
درست است که شما بهترین فرد برای آموزش مفهوم احترام به فرزندتان هستید، اما برخی فعالیت‌ها هم می‌توانند تفاوت بزرگی ایجاد کنند. برای مثال ثبت نام کردن آن‌ها در باشگاه‌های هنرهای رزمی کمک کننده است. بسیاری از موارد در هنرهای رزمی وجود دارد که کودکان را در یادگیری احترام راهنمایی می‌کنند. همچنین به آن‌ها می‌آموزند که مسئولیت لباس، تجهیزات آموزشی و حتی باشگاه را برعهده بگیرند. آن‌ها باید به تمیز کردن تشک‌ها کمک و بعد از هر فعالیت مرتب‌شان کنند. این کارها می‌توانند درس‌هایی عالی در مورد احترام برای فرزند شما باشند.
پس چی شد؟
همه‌ی پدر و مادرها دوست دارند «احترام گذاشتن» را به فرزندان خود بیاموزند؛ زیرا می‌دانند که این کار به آن‌ها کمک می‌کند در زندگی موفق‌تر و شادتر باشند. هیچ سنی برای یاد گرفتن این مفهوم زود نیست.
اشتراک گذاری روشی‌ست که می‌توانید از سنین پایین شروع کنید، اما باید به نیازهای فرزندتان هم اهمیت بدهید. پس اگر آن‌ها یک اسباب‌‌بازی مورد علاقه دارند و نمی‌خواهند آن را به کسی شریک شوند، مشکلی نیست. اما به طور کلی باید این کار را یاد بگیرند و انجام دهند.
در مرحله‌ی بعد اجازه دهید فرزند شما خودش جواب دیگران را بدهد. ممکن است برای شما سخت باشد، اما این فعالیت کوچک در طولانی مدت تفاوت بزرگی ایجاد می‌کند و بچه‌ها با افزایش اعتماد به نفس در این کار بهتر می‌شوند.
در نهایت فراموش نکنید که شما بیشترین تاثیر را بر فرزندان خود دارید، چراکه آن‌ها به والدین خود بسیار توجه می‌کنند. پس سعی کنید در روزهایی که حال‌تان خوب نیست و خسته‌اید، کمی صبور باشید و اگر مشکلی پیش آمد از عذرخواهی کردن فرار نکنید.
کمک گرفتن از فعالیت‌هایی مثل هنرهای رزمی هم می‌تواند به کودک شما کمک کند. به دنبال باشگاهی باشید که بر روی توسعه‌ی شخصیت کودکان هم کار کند.
حالا شما برای من بنویسید.. از انجام چه کارهایی در این مورد نتیجه گرفته‌اید؟ شاید نظر شما بتواند چراغ راه مادر و پدر دیگری شود؛ پس آن را دریغ نکنید!
شاید از این نوشته‌ها هم خوشتان بیاید
0 دیدگاه