با ۱۰ راه‌کار یک کودک حرف گوش‌کن تحویل بگیرید!

آیا فرزندانتان همان اولین باری که از آن‌ها می‌خواهید کاری را انجام دهند به شما گوش می‌دهند؟ اگر نه، پس شاید بهتر باشد تا آخر این مطلب همراه من باشید!

باید بدانید که اگر بین شما و آن‌ها احترام متقابل وجود داشته باشد، بچه‌ها واقعا گوش می‌دهند و اصطلاحا یک کودک حرف گوش‌کن خواهید داشت. وقتی بدانند که منظور شما دقیقا همان‌ چیزی‌ست که به زبان می‌آورید، حرف‌تان را قبول می‌کنند.

در اینجا ۱۰ نکته وجود دارد تا کاری کنید فرزندانتان به حرف شما گوش بدهند و به شما احترام بگذارند.

۱- احترام متقابل نشان دهید

قطعا شما می‌توانید به زور و کتک‌کاری متوسل شوید. پدر و مادری پراقتدار و حکمران که با مشت‌های گره‌شده کودکان را مجبور به انجام کارها می‌کنند. با داد و فریاد هم احتمالا کارتان راه می‌افتد و کودک تسلیم و مطیع می‌شود؛ اما به چه قیمتی؟! هزینه‌ی آن رابطه‌ی شما با فرزندتان در درازمدت است. خشم و رنجشی که در او شکل می‌گیرد، بهای اشتباه شماست.

اگر برای فرزندان خود احترام قائل نباشید، سخت است که کاری کنید به حرف شما گوش بدهند. آن‌ها ممکن است اطاعت کنند، اما اگر به عنوان شخصی زورگو عمل کنید، بازنده شما هستید. شما در حال جنگیدن در یک نبرد شکست‌خورده‌ هستید! اساس رابطه باید با احترام شروع شود. احترام متقابل پایه و اساس هر رابطه است؛ از جمله رابطه‌ی والدین و فرزندان.

۲- فریاد نزنید

با فریاد زدن فقط کودک را از خود می‌رنجانید. هیچکس دوست ندارد احساس کند که تحت تسلط است. همچنین نمی‌خواهد احساس کند که ارزش کمتری نسبت به شخص دیگری دارد.

از طریق ارتباطی محترمانه به فرزندتان بگویید که برای او ارزش قائل هستید. هنگامی که از روش‌های مستبدانه و سخت‌گیرانه استفاده می‌کنید، رابطه‌ی خوبی با کودک ندارید و رنجشی در قلب فرزند شما شکل می‌گیرد. در نتیجه نمی‌توانید انتظار داشته باشید که به حرف شما گوش بدهد. برای جلب احترام فرزندتان از فریاد زدن بپرهیزید تا در درازمدت رابطه‌ی خوبی بین شما شکل بگیرد.

۳- از قانون طلایی استفاده کنید

احترام بر اساس این قانون طلایی است: با دیگران همانطور رفتار کنید که می‌خواهید با شما رفتار شود. اگر می‌خواهید فرزندتان به شما احترام بگذارد، باید با او نیز با احترام رفتار کنید. این به این معنی است که با لحنی مهربان، واقعی و باملاحضه با فرزندتان صحبت کنید.

می‌دانم سخت است وقتی سرتان شلوغ است و حسابی کار دارید با کودکی که درکی از شرایط ندارد و لجبازی می‌کند، با آرامش برخورد کنید. ما هنوز هم یک انسان عادی هستیم و از دست بچه‌هایمان عصبانی می‌شویم. با این حال باید در نظر داشته باشید که آن‌ها در حال یادگیری هستند و ما سال‌ها تمرین بیشتری در این موارد داشته‌ایم. این ما هستیم که باید خونسردی خود را حفظ کنیم.

وقتی روز بدی را گذرانده‌اید و در حال بیهوش شدن هستید، دوست دارید چگونه با شما صحبت شود؟ دقیقا به همین صورت باید با فرزندتان صحبت کنید. مهربانی، عشق و احترام زمانی که با اقتدار همراه باشد، رابطه‌ای ایجاد می‌کند که در آن فرزندتان به حرف شما گوش می‌دهد و به شما احترام می‌گذارد. با آن‌ها همانطور که می‌خواهید با شما رفتار شود، رفتار کنید.

۴- حرف‌های خود را عملی کنید

ما می‌دانیم که احترام متقابل اولین قدم است که کودک به حرف ما گوش بدهد. این احترام به آن‌ها کمک می‌کند که پذیرای چیزی که ما می‌گوییم باشند. اگر آن‌ها احساس کنند که اهمیت دارند چراکه شما به آن‌ها احترام می‌گذارید، در این صورت به شما احترام می‌گذارند. این موضوع به تنبیه آن‌ها هم کمک می‌کند که به آن می‌پردازیم.

قدم دوم این است که مطمئن شوید کلمات شما عواقبی دارند. در رابطه با تنبیه کردن، کلمات شما باید وزن و ارزش داشته باشند. اگر می‌گویید می‌خواهید کاری را انجام دهید، باید حتما آن را انجام دهید.

اگر فرزند شما مطمئن نباشد که تهدیدهایتان عملی می‌شوند، به حرف‌تان گوش نمی‌دهد. شما بارها او را تهدید می‌کنید ولی چون عواقبی مشاهده نمی‌کند به کارش ادامه می‌‌دهد. پس مجازات‌های منطقی را دنبال کنید تا کودک بداند که جدی هستید و حتما آن‌ها را عملی می‌کنید.

۵- از تهدیدهای بزرگ اجتناب کنید

برخی والدین تصور می‌کنند که هرچه تهدیدها بزرگ‌تر باشند، احتمال اینکه کودک رفتار اشتباه‌ش را متوقف کند بیشتر است. این کار نه معقول است و نه ایده‌ی خوبی‌ست. تهدیدهای بزرگی که از آن‌ها پیروی نمی‌کنید، کلمات شما را بی‌معنی می‌کنند.

من در بچگی بارها با این موضوع تهدید شدم که اگر اسباب‌بازی‌هایت را جمع نکنی آن‌ها را بیرون می‌ریزم! بیرون ریخته شدند؟ هرگز! من چه کار کردم؟ به همان روند قبل ادامه دادم. :))

دور انداختن اسباب‌بازی‌هایی که خرید آن‌ها هزینه دارد، آن‌ هم بخاطر یک تخلف کوچک غیر منطقی است. در نتیجه یک تهدید توخالی باعث نمی‌شود کودک از کارش دست بردارد. خیلی از والدین به این مدل تهدیدها ادامه می‌دهند بدون اینکه دنباله‌روی واقعی آن‌ها باشند. تهدیدها ادامه می‌یابد زیرا رفتار کودک ادامه می‌یابد و حتی بدتر می‌شود. در نهایت یا والدین باید تهدید اولیه را عملی کنند یا برای جلوگیری از رفتار اشتباه کودک به مجازات دیگری متوسل شوند.

با بیان پیامدهای واقع‌بینانه و پیگیری در مورد اولین خطا، می‌شد از تشدید این اشتباهات جلوگیری کرد. گرفتن یک اسباب‌بازی یا به پارک نبردن، یک مجازات معقول هستند. از تهدیدهای بزرگی که نمی‌توانید با وجدان راحت آن‌ها را عملی کنید، دوری کنید. زمانی که عواقب معقولی را در نظر می‌گیرید، به راحتی می‌توانید آن‌ها را انجام دهید و احساس وحشتناکی نداشته باشید.

تهدیدهایی که نمی‌توانید آن‌ها را انجام دهید را به زبان نیاورید. در عوض پیامدهای آن‌ها را در قالب هشدار به زبان بیاورید و مطمئن شوید که تنبیه گفته شده شایسته‌ی آن رفتار است. اشتباهات کوچک باید عواقب کوچکی داشته باشند و اشتباهات بزرگ‌تر، عواقب جدی‌تر. تهدیدهای بزرگ با عواقب زیادی که نمی‌توانید اعمال کنید را به زبان نیاورید.

۶- فقط یک بار به کودک اخطار دهید

روشی وجود دارد که در آن والدین تنها یک بار از فرزند خود می‌خواهند کاری را انجام دهد. اگر آن‌ها این کار را آنطور که خواسته شده انجام ندهند، عواقب آن شامل حال‌شان می‌شود. برای مثال اگر از فرزندتان بخواهید ظرف‌هایش را در سینک بگذارد ولی او انجام نداد، می‌توانید به او بگویید که در صورت انجام ندادن، نیم ساعت از مدت زمان دیدن تلویزیون کم می‌شود. آن‌ها دو یا سه اخطار دریافت نمی‌کنند. فقط یک بار به آن‌ها تذکر داده می‌شود. اگر به حرف شما توجه نکنند، عواقب آن را می‌بینند.

۷- کاملا به آن‌ها توجه کنید

هنگامی که با کودک خود صحبت می‌کنید، به چشمان او نگاه کنید و تمام توجه خود را به او معطوف کنید.

برای مثال شما نمی‌توانید زمانی که در حال کار کردن با تلفن هستید در اتاق فریاد بزنید که فرزندتان تکالیف خود را انجام دهد. این یک تعامل مناسب نیست. شما باید تلفن خود را کنار بگذارید و کنار فرزندتان بروید. به چشمانش نگاه کنید و بگویید که بهتر است فعلا تکالیف خود را انجام دهد و بعد از اتمام آن‌ها تلویزیون نگاه کند. با این روش نتیجه‌ی بهتری می‌گیرید چراکه توجه کامل خود را به او معطوف کرده‌اید.

توجه کامل به فرزندتان با تماس چشمی و رو در رو ارتباط برقرارکردن، به او نشان می‌دهد که صحبت‌های شما مهم است و جدی هستید. این کار تا حد زیادی به فرزندتان کمک می‌کند تا به آنچه شما می‌گویید گوش دهد و به آن پاسخ دهد.

۸- نشان دهید که به معنای واقعی مراقب آن‌ها هستید

نشان دادن اینکه به او اهمیت می‌دهید برای کودک بسیار معنادار است. فرزند شما باید بداند که شما به او اهمیت می‌دهید. کلمات، اعمال و لحن صدای شما این را نشان می‌دهد.

برای مثال اگر بخواهید فرزندتان میز شام را بچیند، فریاد زدن سر او که «باید ۵ دقیقه پیش میز رو می‌چیدی!» سودی ندارد. بهتر است اینطور بگویید که «ازت ممنونم که میز رو چیدی. خیلی خوبه که با هم کار کنیم؛ من غذا درست کنم و تو میز شام رو بچینی تا بتونیم هر شب کنار هم لذت ببریم. فقط می‌تونی بیست دقیقه قبل از شام انجامش بدی؟».

نشان دادن اینکه به فرزندتان اهمیت می‌دهید، به ایجاد یک رابطه‌ی خوب کمک می‌کند و فرزندتان بیشتر به شما گوش می‌دهد و احترام می‌گذارد. گفتار و رفتار شما در تعامل روزانه نشان می‌دهد که شما واقعا مراقب فرزند خود هستید.

۹- نشان دهید که برای آن‌ها ارزش قائلید

توجه کامل به فرزندتان همچنین به او نشان می‌دهد که به او اهمیت می‌دهید و برایش ارزش قائل هستید. همه دوست دارند احساس ارزشمند بودن داشته باشند. فرزندان ما همیشه باید احساس کنند که برای آن‌ها ارزش قائل هستیم.

برخی از راه‌هایی که می‌توانید به کمک آن‌ها به کودک خود توجه کنید و نشان دهید که برای او ارزش قائل هستید، عبارتند از:

• فرزند خود را تحسین کنید.
• او را در آغوش بگیرید.
• به کارهایی که انجام می‌دهد علاقه نشان دهید.
• هنگام صحبت کردن هم سطح آن‌ها قرار بگیرید.
• در حین ارتباط، تماس چشمی برقرار کنید و لبخند بزنید.
• در تعاملات روزانه‌ی خود بازخورد مثبت بدهید.
• در انجام فعالیت‌های روزانه کمک‌شان دهید. (برای مثال همزمان که بستن بند کفش را به آن‌ها آموزش می‌دهید، به او کمک کنید تا کفش‌هایش را ببندد.)
• روحیه‌ی فرزندتان را با پیام‌های مثبت تقویت کنید.
• وقتی فرزندتان می‌ترسد به او قوت قلب بدهید.
• وقتی ناراحت است از او حمایت کنید.
• روزانه زمانی را برای گذراندن وقت با تک تک فرزندانتان اختصاص دهید.
• هر بار که فرزندتان با شما صحبت می‌کند به او پاسخ دهید. (او را نادیده نگیرید.)
• از فرزندتان در مورد روزی که گذرانده است سوال بپرسید.

«کودکان از بدو تولد به تجربیات و روابطی نیاز دارند که به آن‌ها نشان دهد انسان‌هایی ارزشمند و توانا هستند که دیگران از وجود آن‌ها لذت می‌برند. توجه مثبت، واکنش‌ها و پاسخ‌های بزرگسالان به کودک کمک می‌کند تا تصویری از ارزشمند بودن خود در ذهن‌شان بسازند.»

به کودکان باید گفته شود یا نشان داده شود که اهمیت دارند. آنچه می‌گوییم و رفتارمان با فرزندانمان باید به گونه‌ای انجام شود که به طور مداوم احساس ارزشمندی کنند. این به شکل‌گیری رابطه‌ای کمک می‌کند که هر دو طرف به هم احترام می‌گذارند و به حرف هم گوش می‌دهند.

۱۰- الگوی خوبی باشید

برای اینکه فرزندانتان به شما گوش بدهند و به شما احترام بگذارند، باید الگوی خوبی باشید که شایسته‌ی احترام است. کودکان مراقب والدین خود هستند؛ پس رفتار آن‌ها را تقلید می‌کنند.

برای مثال اگر از قوانین پیروی نمی‌کنید، فرزندتان این را می‌بیند و از شما یاد می‌گیرد. آن‌ها یاد می‌گیرند که نیازی به احترام گذاشتن ندارند. پس الگویی باشید که به فرزندتان یاد می‌دهد به حرف دیگران گوش دهد و به دیگران احترام بگذارد.

خلاصه اینکه..

نکته‌ی اصلی برای داشتن کودکی حرف گوش‌کن این است که با او با احترام رفتار کنید و عواقب کارش را به او نشان دهید. کلمات شما باید ارزش داشته باشند و این زمانی اتفاق می‌افتد که شما حرف‌تان را عملی کنید. برای ایجاد رابطه‌ای که به شما گوش بدهند و متقابلا به شما احترام بگذارند، با کودک خود با عشق، احترام، مراقبت و محبت رفتار کنید.

حانیه خانی

من حانیه خانی هستم. خواندن و نوشتن در زندگی‌ام نقش پررنگی دارند. اگر در این مسیر به یک سوال از ذهن‌تان پاسخ دهم برای من کافی‌ست..