توکن غیرقابل معاوضه یا NFT چیست و چگونه کار می‌کند؟

NFT یا توکن‌ غیرقابل معاوضه (مخفف Non Fungible Token)، نوعی دارایی دیجیتال می‌باشد که از طریق بلاکچین غیرمستقل مدیریت می‌شود. اگر نمی‌دانید NFT چیست و این تعریف برای شما نامفهوم است، نگران نباشید و این مقاله را تا انتها بخوانید. در این مقاله سعی داریم شما را با مفهوم توکن بیشتر آشنا کنیم و به بررسی تفاوت‌های آن با کوین بپردازیم، هم‌چنین توضیح می‌دهیم که این ارز دیجیتال چگونه کار می‌کند و در انتها نمونه‌هایی از کاربرد توکن‌ها را ارائه می‌کنیم.

NFT چیست؟

در بازارهای ارز دیجیتال دو نوع ارز وجود دارد: ۱) توکن‌ها ۲) کوین‌ها

توکن به ارز دیجیتالی گفته می‌شود که بلاک چین مستقل ندارد، یعنی سیستم ثبت اطلاعاتی به صورت مستقل ندارد و روی بقیه شبکه‌ها جابجا می‌شود؛ اما کوین‌ها مثل: بیت کوین و اتریوم، بلاک چین مستقل خود را دارند. در گذاشته، توکن تنها در شبکه اتریوم جابجا می‌شد، اما امروزه بلاک چین‌های استاندارد بیشتری وجود دارد که سازندگان می‌توانند از آن‌ها برای تولید NFT استفاده کنند.

ویژگی اساسی هر NFT، منحصر به فرد بودن آن است، یعنی NFTها طوری ساخته می‌شوند که هرکدام به نوعی قابل تشخیص باشند و این یکی دیگر از تفاوت‌های توکن با کوین است؛ یک بیت‌کوین با بیت‌کوین دیگر تفاوت ندارد، یک اسکناس هزار تومانی با اسکناس هزار تومانی دیگر تفاوتی نمی‌کند و شما می‌توانید آن را با یک اسکناس هزار تومانی دیگر معاوضه کنید، اما NFTها ارزش یکسانی ندارند.

توکن‌های غیرقابل معاوضه معمولا در آثار هنری دیجیتال، بازی‌های رایانه‌ای، کلکسیون‌ها و… استفاده می‌شوند، به عنوان نمونه، فرض کنید در یک بازی دیجیتالی (مثلا Left four dead) امکان خرید اسلحه‌های پیشرفته‌تر یا خرید مدل موی جذاب‌تر برای آواتار شما وجود دارد، این خرید توسط توکن‌ها انجام می‌شود.

اما این‌ها تنها استفاده‌های توکن نیستند و از آن‌ها می‌توان در خدمات غیردیجیتال نیز استفاده کرد. برای مثال زمانی که یک بلیت کنسرت را به‌صورت غیرحضوری و از طریق سایت مرتبط با آن خریداری می‌کنید، در اصل از توکن غیرقابل تعویض برای رزرو یک صندلی استفاده کرده‌اید.

مشکل عمده این مدل ارزهای دیجیتالی این است که فروش مجدد برخی از آن‌ها دشوار می‌باشد. به عنوان نمونه، بسیاری از مدل‌های اسلحه‌ای که در یک بازی دیجیتالی خاص خریداری کرده‌اید یا مدل موی جذاب کاراکتر بازی‌تان ممکن است دیگر به فروش نرسند. هم‌چنین شما نمی‌توانید اطلاعات بلیط کنسرتی که به صورت غیرحضوری از سایت مربوطه خریداری کرده‌اید را تغییر دهید یا درهمان سایت آن را معاوضه کنید و به فروش رسانید.

NFTها چگونه کار می‌کنند؟

بلاک چین را یک پایگاه داده در نظر بگیرید که داده‌ها را در گروه‌هایی معروف به بلوک ذخیره می‌کند و این داده‌ها به صورت دیجیتالی به هم متصل هستند. هر یک از این بلوک‌ها ظرفیت محدودی برای ذخیره داده‌ها دارند و درصورت پرشدن، اطلاعات در بلوک دیگری ذخیره می‌شوند و این اطلاعات به صورت زنجیره‌های طولانی در بلاک چین‌ها ذخیره می‌شوند.

بنابراین، به عنوان مثال، زمانی یک NFT فروخته می‌شود، اطلاعات خریدار جدید آن نیز در زنجیره ذخیره می‌شود، بدون آن که اطلاعات پیشین آن NFT حذف شوند. به همین دلیل به آن‌ها غیرقابل معاوضه می‌گوییم، چرا که با خرید یا فروش یک NFT یک زنجیره داده‌ای تازه به بانک اطلاعاتی آن اضافه می‌شود و دیگر آن NFT سابق نیست و ارزش متفاوتی دارد.

استانداردهایNFTها

درگذشته، استفاده از توکن‌ها بیشتر محدود به یک محیط خاص بود، مثلا بازی‌ها یک نمونه از این محیط‌های بسته هستند که هم‌چنان استفاده از توکن‌های خاص در آن‌ها رایج‌ است؛ اما اکنون یک سری استانداردهای بلاک چین، اینترنت و محتوا وجود دارد که NFTها از آن‌ها پیروی می‌کنند و محدودیت استفاده از آن‌ها کمتر می‌شود. برای مثال، متداول‌ترین NFTها مربوط به شبکه بلاک چین اتریوم هستند که از استانداردهای اولیه آن یعنی ERC-721 و ERC-1155 پیروی می‌کند.

بعه عنوان نمونه، استاندارد ERC-1155 در اتریوم، امکان جمع‌آوری چندین نمونه توکن در یک کیف پول الکترونیکی را برای کاربران فراهم می‌کند.

از دیگر استانداردهای پایه اتریوم می‌توان به ERC-994، ERC-420، ERC-809، ERC-1201 و ERC-998 اشاره کرد.

نمونه‌هایی از NFTها

NFTها از سال ۲۰۱۷ و به کمک بازی CryptoKitty محبوبیت پیدا کردند. در این قسمت سعی می‌کنیم چند نمونه از کاربردهای NFT را ارائه کنیم.

NFT در کلکسیون‌ها

بسیاری از NFTها قابل جمع‌آوری هستند و شما می‌توانید یک کلکسیون ارزشمند از آن‌ها داشته باشید؛ به عنوان مثال کارت‌های ورزشی NBA از محبوب‌ترین توکن‌ها در میان کلکسیون‌دارهای کارت‌‌های ارزشمند هستند.

اگر مجموعه‌ای از وسایل قدیمی دارید، می‌توانید برای آن‌ها NFT تهیه کنید و به این صورت ارزش و اصالت این وسایل را حفظ کنید و مالک همیشگی آن‌ها باشید.

NFT در بازی‌ها

سال‌هاست که تولیدکنندگان بازی‌های دیجیتالی، امکانات پیشرفته در بازی‌‌ها را به افراد می‌فروشند. خرید تجهیزات پیشرفته یا مراحل بالاتر یک بازی توسط NFTها انجام می‌شود. امروزه شاهد پیشرفت NFTها در بازی‌های دیجیتالی هستیم؛ به عنوان مثال، شرکت Steam یک قابلیت ویژه دارد که به شما این امکان را می‌دهد تا تجهیزات مربوط به برخی بازی‌هایی مثل Counter-Strike ،Global Offensive ،DOTA ،Rust را به افراد دیگر بفروشید.

یکی از اولین نمونه‌های NFT، در بازی CryptoKitty استفاده می‌شد. در این بازی شما به کمک توکن‌ها اجازه خرید و تولید “گربه‌های دیجیتال” را داشتید. جالب است بدانید هر کدام از این گربه‌های دیجیتالی متفاوت بودند و بعضی از آنها تا ۲۰۰ هزار دلار فروخته شدند.

NFTها در هنر

امروزه هنرهای دیجیتالی نیز محبوبیت خاصی پیدا کرده‌اند. درست همانند آثار هنری فیزیکی که تنها یک نسخه ارزشمند دارند، آثار هنری دیجیتال نیز به داشتن یک توکن منحصر به فرد، دارای هویت ویژه می‌شوند. مطمئنا نسخه‌های کپی‌شده از هر اثر هنری اصلی دیجیتالی را درست همانند آثار هنری فیزیکی که نمونه‌های کپی شده آن‌ها در بازار مشاهده می‌شود، پیدا خواهید کرد، اما تنها یک نسخه اصلی دیجیتالی که دارای ارزش ویژه است وجود خواهد داشت.

قیمت برخی از آثار هنری دیجیتال شگفت‌آور است، برای مثال یکی از آثار بیپل در ماه مارس سال ۲۰۲۱، به قیمت ۶۹ میلیون دلار فروخته شد.

منبع: influencermarketinghub.com

شکیبا رخشانی