سازگاری متابولیسم چیست و چرا دچار استپ وزنی می‌شویم؟
پس از مدت‌های تحمل اضافه وزن و خطرات ناشی از آن بالاخره اراده کرده و تصمیم می‌گیرید که رژیم را شروع کنید. هفته اول را می‌گذرانید و همه چیز خوب است، اما از هفته بعد دیگر شرایط بر وفق مراد شما نیست و حتی ناراحتتان هم می‌کند! چرا که می‌بینید نه وزنتان پایین می‌آید و نه سایزی کم کرده‌اید! با اینکه یک هفته کامل رژیم گرفته‌اید باز هم همان وزن قبل را دارید.
اما مشکل از کجاست؟ چرا وزن پایین نمی‌آید؟
کارشناسان می‌گویند این موضوع به دلیل سازگاری متابولیسم است!
سازگاری متابولیسم چیست؟
شاید در نگاه اول اسم پیچیده‌ای داشته باشد و بگویید این دیگر چیست؟ اما مفهوم بسیار ساده‌ای دارد.
اگر شما مدتی به بدن خود فشار بیاورید و رژیم بگیرید، بدن سوخت‌وساز خود را کم می‌کند تا این کالری را جبران کند. بدین ترتیب شما دخل و خرجتان با هم برابر می‌شود. هم کم می‌خورید، هم کم می‌سوزانید. پس عادی است که دیگر وزنی کم نکنید. 🤷🏻♀️
مغز همیشه تمایل دارد که در حالت ثابتی بماند. بنابراین وقتی کالری بسیاری از برنامه‌غذایی خود کم می‌کنید، مغر شما احساس خطر می‌کند و برای اینکه بقای خود را حفظ کند، متابولیسم را کم می‌کند.
این مورد مشابه یک زمان دیگر هم اتفاق می‌افتد. وقتی که شما مقدار قابل توجهی از وزنتان را کم می‌کنید و ناگهان می‌بینید که دیگر وزنتان پایین نمی‌آید!
در نتیجه شما هر چه بخواهید سریع‌تر وزنتان را کم کنید و کالری بیشتری را به‌طور ناگهانی از برنامه خود حذف کنید، احتمالش بیشتر است که دچار سازگاری متابولیسم شوید.
چرا بعد از اولین دوره رژیم، دیگر وزنمان پایین نمی‌آید؟
در یکی از مراکز معتبر آمریکا تحقیقی بر روی گروهی از بانوانی انجام شد که به سن یائسگی نرسیده بودند و اضافه وزن نیز داشتند. به این افراد برنامه‌های غذایی گوناگونی داده شد….
شرکت‌کنندگان ۶۵ زن میان‌سال بودند که شامل ۳۶ سفید پوست و ۲۹ زن رنگین پوست می‌شدند. به همه آن‌ها برنامه‌غذایی ۸۰۰ کالری داده شد. این افراد به دو دسته کلی تقسیم شدند.
- افرادی بی‌تحرک: برای این افراد تنها یک روز در هفته، ورزش و تحرک درنظر گرفته شده بود.
- افرادی پرتحرک: برای این افراد سیکل ورزشی منظم و ثابت روزانه درنظر گرفته شده بود.
البته بگوییم که هر دو دسته سیگار نمی‌کشیدند و قاعدگی منظمی هم داشتند. سطح گلوکز طبیعی و سابقه خانوادگی اضافه وزن و چاقی در حداقل یکی از بستگان درجه یک داشتند. هیچ دارویی که بر متابولیسم تاثیر بگذارد استفاده نمی‌کردند و پایبندی به رژیم در بین آن‌ها حدود ۶۴ درصد بود.
برنامه بدین ترتیب پیش رفت که همه آن‌ها حدودا ۱۶ درصد از وزن خود را طی حداکثر ۵ ماه از دست دادند و در طی این مدت همه چیز روبه‌راه بود. اما مشکل از جایی شروع شد که می‌خواستند بیشتر از ۱۶ درصد از وزنشان را کم کنند… و این آغاز ماجرا بود.
نکته جالبی که وجود داشت این بود که تفاوت خاصی بین این دو دسته وجود نداشت. سرعت کاهش وزن ملاک اصلی بود!
نتیجه نهایی این تحقیق بدین جا رسید که مشکل اصلی سازگاری متابولیسم از جایی شروع می‌شود که بخواهیم بعد از کاهش ۱۶ درصدی وزنمان، رژیم را ادامه دهیم.
RMR چیست؟
RMR مقدار کالری مورد نیاز بدن ما برای عملکرد صحیح و حفظ وزن است.
سخنگوی آکادمی تغذیه و رژیم غذایی در دانشگاه پیتزبورگ
بدیهی است که این عدد کالری برای همه متفاوت است و در طول زندگی تغییر می‌کند. مثلا اگر با وزن ۱۰۰ کیلوگرم به متوسط ۱۰۰۰ کالری احتیاج داشتید، الان با وزن ۷۰ کیلوگرم قطعا به کالری کم‌تری احتیاج دارید.
شما دچار استپ وزنی هستید؟
اگر شروع به خواندن این مقاله کرده‌اید پس احتمالا وزنتان ثابت مانده و هر چه تلاش می‌کنید اعداد روی ترازو تغییری نمی‌کنند!
اما نگران نباشد. بدن هر چه کوچک‌تر باشد به انرژی کم‌تری برای کارهای روزانه احتیاج دارد. از طرفی با هر وعدا غذایی که میل می‌کنید بدنتان باید انرژی صرف کند تا آن را بسوزاند.
پس وقتی هم غذا کم می‌خورید و هم وزنتان کم شده است، پس چطور توقع دارید روند ادامه داشته باشد و باز هم وزنتان کم شود؟
به اصطلاح علمی عدد RMR شما کم شده است.
آیا می‌شود با سازگاری متابولیسم، باز هم وزن کم کنم؟
بله که می‌شود. هیچ کاری در این جهان نشد ندارد… تنها کمی اراده می‌خواهد. 🤩
عقل فرمانروای بدن هر کسی قرار داده شده تا از آن در مقابل پیش‌آمدهای گوناگون مراقبت کند. برای همین بعد از مدتی رژیم، سعی می‌کند ذخیره غذایی خود را افزایش دهد تا اگر دوباره در شرایط قحطی قرار گرفت بتواند از آن استفاده کند.
بنابراین اگر می‌خواهید وزنتان ثابت بماند باید ورزش کنید و سوخت‌وساز بدنتان را افزایش دهید و اگر می‌خواهید فرآیند کاهش وزن را ادامه دهید نه‌تنها باید ورزش کنید، بلکه باید کالری برنامه‌غذاییتان را کم‌تر کنید و وزن‌کشی را دقیق‌تر!
در ابتدا وقتی می‌خواهید کاهش وزن را ادامه دهید به کاهش نهایت ۴۰۰ گرم در هفته می‌رسید و این خودش جای شکر دارد. فقط ناامید نشوید و فرآیند را ادامه دهید. 💪🏻
زیادی وزن کم نکنید!
شاید در اول کار خوشحال باشید و هر روز که روی ترازو می‌روید برق از سرتان بپرد و از خوشحالی به عمه و خاله زنگ بزنید و اطلاع دهید که در این هفته ۳ کیلوگرم کم کرده‌اید. اما عواقب آن را هم بسنجید.
RMR را که توضیح دادم، وقتی شما در هفته بیشتر از یک و نهایت ۱.۵ کیلوگرم وزن کم کنید، عدد RMR نیز پایین می‌آید و این موضوع سیگنالی برای مغز است که بدن دچار قحطی شده و تا می‌توانی چربی ذخیره کن!
پس طوری با مغز و بدنتان رفتار کنید که احساس قحطی نکند.
آیا رژیم ۸۰۰ کالری برای شما مناسب است؟
این رژیم برای فرار از سازگاری متابولیسم یک گزینه پیشنهادی است. قبل از هر چیز باید بدانید که رژیم ۸۰۰ کالری برای هر بدنی طراحی نشده.
به‌طور کلی این رژیم راهی برای تنظیم متابولیسم بدن است و باعث کاهش وزن، کاهش فشار خون و دیابت نوع ۲ می‌شود؛ اما خب اراده قوی‌ای می‌خواهد.
بله؛ این رژیم خیلی سخت است و هرکسی از عهده آن برنمی‌آید. کالری مصرفی روزانه رژیم ۸۰۰ کالری تقریبا ۳۳ تا ۵۰ درصد کم‌تر از حد نرمال برای بانوان است. در تحقیقی که اول مقاله توضیح دادم گفته شد که تنها ۶۴ درصد توانستند به آن پایبند باشند؛ اما خب عملی است و قرار نیست جانتان را بگیرد.
صحبت نهایی
رژیم گرفتن یک موضوع شخصی نیست که تنها به اراده و توانایی شما بستگی داشته باشد. این موضوع اگر به درستی انجام نشود ممکن است خطرات بدی در پی داشته باشد و ناگهان ببینید که دو برابر وزنی که کم کرده بودید، اضافه کردید.
ولی اگر الان کار از کار گذشته است و فقط دنبال راه حل هستید، پیشنهاد می‌کنم که مدتی زمان بگذارید و سختی‌ها را به جان بخرید تا از این توقف وزنی در بیایید.
شاید از این نوشته‌ها هم خوشتان بیاید
0 دیدگاه