حانیه خانی در
سلامت
کافئین بخورم یا نخورم؟ + غلبه بر اعتیاد به کافئین
دوتا از خوردنی‌های موردعلاقه‌ی من، کاکائو و قهوه، حاوی کافئین هستند. فکر نمی‌کنم بشود کسی را پیدا کرد که حداقل یکی از این دو مورد را دوست نداشته باشد! پس عملا می‌توان گفت حذف کافئین از زندگی محاله. حالا چرا اول کار در مورد حذف کردنش حرف می‌زنم؟ بهتره چند دقیقه صبور باشید..
کافئین محرکی‌ست که در چای، قهوه و سایر نوشیدنی‌ها پیدا می‌شود. بعد از مصرف، مغز و سیستم عصبی را تحریک می‌کند و باعث می‌شود فعال‌تر بمانید. افراد به دلایل مختلفی این ماده را مصرف می‌کنند. برخی به دلیل طعم و مزه‌ی طبیعی و منحصر به فردش آن را دوست دارند. دانش‌آموزان یا کارمندان ممکن است آن را مصرف کنند تا در طول درس خواندن یا کار کردن هوشیار بمانند.
در حالی که مصرف متعادل آن خوب است اما اگر بیش از حد شود ممکن است کار به جاهای باریک برسد! احتمالا برای‌تان سوال شده که «چگونه می‌تواند مضر باشد؟ مصرف چقدر از آن زیاد است و چه عوارضی دارد؟» قرار است به همه‌ی علامت سوال‌های ذهن شما پاسخ بدهیم..
کافئین دقیقا چیست؟
کافئین یک دارو است، اما به شکلی طبیعی در دانه‌های قهوه، برگ چای و چیزهای دیگر وجود دارد. مردم برای سرحال ماندن، لذت بردن از طعم آن و جلوگیری از خستگی آن را می‌نوشند. حداقل ۸۰٪ مردم در سراسر جهان روزانه کافئین را از منابع مختلف مصرف می‌کنند. به خاطر همین است که محصولات کافئین‌دار با تقاضای زیادی در بازار روبه‌رو هستند.
شما قهوه را می‌نوشید و بوووم! البته ۱۵ دقیقه بعد : ) زمانی که تاثیر خود را بر بدن گذاشت می‌تواند آدنوزین، ماده شیمیایی مغز که باعث خواب می‌شود را هم مسدود کند. این ماده همچنین باعث تحریک آدرنالین می‌شود که ضربان قلب و فشارخون را افزایش می‌دهد. این عملکرد سبب می‌شود که بدن وارد یک حالت فعال و هوشیار شود که شما را پرانرژی نگه می‌دارد. البته اثرات آن بعد از چند ساعت از بین می‌رود.
منابعش چیه؟
این اشتباهه که فکر کنیم فقط در قهوه و چای وجود دارد. برای مثال شکلات تلخ حاوی ۸۶ میلی‌گرم کافئین در هر ۱۰۰ گرم است. پودر کاکائو حاوی ۱۹۸ میلی‌گرم در هر فنجان است. در نوشابه‌ها و به خصوص نوشابه‌های انرژی‌زا مانند RedBull و Monster هم مقدار قابل توجهی کافئین وجود دارد.
چقدر کافئین برای شما مناسب است؟
خب بستگی داره. به گفته‌‌ی اداره‌ی غذا و داروی ایالات متحده، مصرف ۴۰۰ میلی‌گرم در روز برای بزرگسالان مناسب است. این مقدار چیزی در حدود چهار تا پنج فنجان قهوه در ۲۴ ساعت است. پس مراقب باشید که خطر در کمین است! هر چیزی بالاتر از این عدد و رقم‌ها ممکن است برای شما خطرناک باشد. اما به طور کلی سیستم هر بدن پاسخ متفاوتی به مصرف کافئین می‌دهد. به همین دلیل باید قبل از هر چیز به صدای بدن‌تان گوش بدهید که چه چیزی را ترجیح می‌دهد و چه مقدار.
فواید کافئین برای سلامتی
اگر کافئین در حد اعتدال مصرف شود فواید زیادی برای سلامتی دارد. می‌تواند به افزایش عملکرد فیزیکی و افزایش بهره‌وری کمک کند. حتی باعث می‌شود وزن کم کنید! (حالا نه که بگویم اضافه وزن داریدااا!) کافئین با کاهش میل به مصرف غذا، باعث کاهش وزن می‌شود. تا به حال «ترموژنز» به گوش‌تان خورده است؟ در این فرآیند بدن گرمای بیشتری برای هضم غذا و سوزاندن چربی تولید می‌کند و در نتیجه کالری سوزی افزایش می‌یابد. این توضیح را دادم تا بگویم، اکثر محصولات دارای ترموژنز حاوی کافئین هستند.
افرادی که ورزش می‌کنند هم از نوشیدن کافئین سود می‌برند. این ماده حاوی آنتی اکسیدان‌های پلی فنول است. این ترکیب مسیرهای عصبی را در مغز برای بهبود تفکر ابتکاری باز می‌کند.
این ماده همچنین برای کبد و روده بزرگ هم مفید است. کافئین باعث افزایش گلوتاتوین می‌شود. افزایش گلوتاتیون سم‌زدایی کبد را بیشتر می‌کند و در سلامت هرچه بهتر بدن تاثیر می‌گذارد.
علاوه بر این‌ها افراد را در برابر بیماری‌های مربوط به چشم، مانند بلفارواسپاسم (بسته شدن غیر ارادی پلک‌ها) و آب مروارید محافظت می‌کند. اطلاعاتی هم وجود دارد که ممکن است به محافظت در برابر سرطان‌های پوست، دهان و گلو هم کمک کند.
کافئین برای پوست شما هم مفید است؛ زیرا حاوی کلاژن، تقویت‌کننده کافئیک اسید است. کافئیک اسید دارای خواص ضد میکروبی است که به مبارزه با میکروب‌ها و بیماری‌ها کمک می‌کند.
نگویید که به اندازه‌ی کافی برای نوشیدن یک فنجان قهوه قانع نشدید که ناراحت می‌شوم! ^_^
عوارض مصرف زیاد کافئین
حالا می‌رسیم به مهم‌ترین بخش! چرا مهم‌ترین؟ چون مصرف بیش از حد کافئین ممکن است صدماتی به سلامت بدن شما بزند که فکرش را هم نمی‌کنید. مصرف زیاد و سهل‌انگارانه‌ی قهوه می‌تواند منجر به عوارض جانبی شود.
- یکی از مهم‌ترین موارد افزایش فشار خون است:
حتی اگر فشار خون بالایی ندارید، مصرف بیش از حد آن می‌تواند شما را در معرض خطر قرار دهد. کافئین بیش از حد همچنین می‌تواند با برخی از هورمون‌هایی که عروق شما را باز نگه می‌دارند، تداخل داشته باشد. بعد از اینکه فشارخون شما تحت تاثیر قرار گرفت، تقریبا ۳ ساعت در این حالت می‌مانید. پس از آن شروع به فروکش کردن می‌کند و به تنظیمات کارخانه برمی‌گردید! اگر در حین نوشیدن قهوه متوجه افزایش فشار خون شدید، میزان مصرف خود را کاهش دهید یا آن را قطع کنید.
- برخی افراد دچار سوزش و ناراحتی معده می‌شوند:
این مورد به این دلیل است که کافئین دستگاه گوارش را در برخی افراد تحریک می‌کند. مصرف بیش از حد آن می‌تواند باعث تهوع، اسهال و گرفتگی شدید معده شود. افرادی که بعد از مصرف کافئین دچار مشکلات معده می‌شوند باید آن را قطع کنند.
- می‌تواند منجر به افزایش وزن شود:
کافئین با افزایش متابولیسم به کاهش وزن کمک می‌کند. اما مقدار زیاد آن می‌تواند باعث افزایش وزن شود. چطوری؟ قهوه‌ی زیاد مصرف می‌کنم، روی خواب من تاثیر می‌گذارد و شب بی‌خواب می‌شوم. نمی‌توانم بخوابم پس تلویزیون تماشا می‌کنم و زیاد غذا می‌خورم. از طرفی انرژی کمتری برای ورزش کردن دارم و ترکیب همه‌ی این‌ها باعث افزایش وزن من خواهد شد. جالب نبود؟!
نوشیدن قهوه در کافه‌ها هم می‌تواند باعث اضافه وزن شود. این به این دلیل است که بسیاری از آنان قهوه را با قند و کالری اضافه آماده می‌کنند.
- باعث تحریک انقباض قلب می‌شود:
مصرف زیاد نوشیدنی‌های انرژی‌زا ممکن است منجر به تپش قلب سریع شود. این مورد باعث فیبریلاسیون دهلیزی می شود؛ وضعیتی که منجر به ریتم غیرطبیعی قلب خواهد شد. در صورت عدم درمان به موقع، این مشکل می‌تواند باعث بروز مشکلات جدی قلبی شود که ممکن است کشنده باشند. علائم فیبریلاسیون دهلیزی شامل تپش قلب، تنگی نفس و خستگی شدید است. علاوه بر بالابردن فشار خون، می‌تواند سکته مغزی را هم تشدید کند. پس بهتر است در مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار حد اعتدال رعایت شود.
اعتیاد به کافئین
کافئین تاثیر محدودی بر دوپامین دارد؛ ماده شیمیایی که باعث اعتیاد به مواد می‌شود. با این حال برخی از مردم بیشتر از آنچه باید، در طول روز می‌نوشند. بسیاری از آن‌ها نمی‌توانند این عادت را متوقف کنند یا کاهش دهند. بنابراین می‌توان گفت که به کافئین و قهوه معتاد هستند. هنگامی که کافئین به یک اعتیاد تبدیل می‌شود، فرد وابستگی جسمانی پیدا می‌کند.
چگونه بفهمیم معتاد به کافئین هستیم؟
اگر از نزدیک هم ندیده باشید، حداقل در فیلم‌ها که دیده‌اید فردی که می‌خواهد ترک کند چه حالاتی را تجربه می‌کند؛ اینطور نیست؟ حالا منظورم به آن شدت هم نیست، ولی اکثر مردم ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از مصرف کافئین ناراحتی‌های خاصی را تجربه می‌کنند.
یکی از علائم اعتیاد به این ماده، سردرد است. مصرف کافئین باعث تنگ شدن رگ‌های خونی می‌شود. هنگامی که مصرف آن را متوقف می‌کنید خون دوباره جریان می‌یابد. این می‌تواند منجر به سردردهای شدید شود.
کافئین انرژی شما را افزایش می‌دهد و شما را سرحال می‌آورد. هنگامی که مصرف آن را متوقف کنید بدن متوجه می‌شود و هوس می‌کند. اگر به این خواسته‌ی بدن پاسخ داده نشود، خسته می‌شود. خستگی شدید نیز یکی از علائم اعتیاد است.
برخی از افراد هم با قطع مصرف طولانی مدت آن احساس اضطراب شدید می‌کنند. احساس افسردگی، کج خلقی و لرزش نیز می‌تواند مربوط به این موضوع باشد.
چگونه بر اعتیاد به کافئین غلبه کنیم؟
مسئولیت پذیری می‌تواند اولین قدم باشد. افرادی که در معرض مشکلات سلامتی هستند باید این موضوع را جدی گرفته و تغییرات را سریع‌تر عملی کنند. مواد کافئین‌دار را یک باره قطع نکنید. با کاهش میزان مصرف خود شروع کنید. هر هفته یک فنجان از مصرف خود را کاهش دهید و ببینید چگونه پیشرفت می‌کنید. اگر عادت به خرید قهوه از جایی خاص دارید، با دوری از آن وسوسه‌های خود را محدود کنید.
اگر قهوه را در خانه آماده می‌کنید، پس از اتمام آخرین مقدار دیگر خرید نکنید. برخی از افراد با انتخاب چای گیاهی بدون کافئین، اعتیاد خود را ترک می‌کنند. با انجام این کارها خواهید دید که روز به روز بهتر می‌شوید و مقاومت شما افزایش می‌یابد.
نکاتی برای ایمنی و سلامت شما
برای داشتن یک زندگی سالم باید برای خودتان اهمیت قائل باشید و مسئولیت سلامت خود را برعهده بگیرید. این شامل مصرف مقدار مناسب کافئین و اجتناب از اعتیاد به آن است. به گونه‌ای باید آن را مصرف کنید که برای سلامت شما مفید باشد؛ نه برعکس.
در اینجا نکاتی وجود دارند که به شما کمک می‌کنند:
- از مصرف زیاد کافئین خودداری کنید.
- به تعداد فنجان‌هایی که در طول روز می‌نوشید توجه داشته باشید.
- از پر کردن قهوه با شکر خودداری کنید؛ زیرا ممکن است باعث اضافه وزن شود.
- مصرف کافئین بعد از ساعت ۲ بعد از ظهر، بر چرخه‌ی خواب شما تاثیر می‌گذارد.
- اگر عاشق قهوه هستید، سعی کنید چند روزی یکبار کمی دارچین به آن اضافه کنید تا از فواید بیشتری برای سلامتی بهره‌مند شوید.
- اگر احساس می‌کنید مصرف شما بیش از حد است، از کم کردن آن نترسید.
خلاصه که..
کافئین خوبی‌ها و بدی‌های خودش را دارد. این شمایید که انتخاب می‌کنید چگونه از آن استفاده کنید. مقدار زیاد آن برای بدن، قلب، کبد و پوست شما مضر است. قبل از اینکه کار از کار بگذرد، مزایا و عوارض آن را در نظر بگیرید. اگر معتاد به قهوه هستید باید یاد بگیرید چگونه مبارزه کنید و سلامت خود را پس بگیرید. همیشه به یاد داشته باشید که کافئین برای شما مفید است، اما در حد اعتدال.
منبع: www.lifehack.org
شاید از این نوشته‌ها هم خوشتان بیاید
0 دیدگاه